ایران اسکای 1364

دانستني هايي درباره عطر و ادكلن

در قرن 18 با ساخت ادكلن (Eau de cologne) انقلابي در صنعت عطر سازي به وقوع پيوست. ادكلن كه در آن زمان تركيبي بود از گياهان رزماري، نارنج و ليمو موارد استفاده فراواني داشت.

قرن ها پيش از اين، عطر به عنوان ماده اي براي خوشبو كردن محيط در مراسم مذهبي مصريان سوزانده مي شد. در آن زمان استفاده از اين مواد خوشبو تنها به آيين ها و تشريفات مذهبي اختصاص داشتند اما به تدريج از اين مواد براي ساختن پماد جهت تسكين و درمان زخم هاي پوستي نيز استفاده شد.

در طول قرن هفدهم، استفاده از بوي خوش و عطر كاملا در بين مردم رايج شد. دستكش هاي معطر در فرانسه به بازار آمد و در سال 1656 بود كه اولين صنف سازندگان عطر تاسيس شد.

استفاده از عطر در كشور فرانسه بيش از ساير نقاط جهان به سرعت افزايش پيدا كرد.

در قرن 18 با ساخت ادكلن (Eau de cologne) انقلابي در صنعت عطر سازي به وقوع پيوست. ادكلن كه در آن زمان تركيبي بود از گياهان رزماري، نارنج و ليمو موارد استفاده فراواني داشت، از آنجمله مي توان به استفاده از آن براي خوشبو كردن آب حمام ، خوشبو كردن نوشيدني ها و شكر، بعنوان شستشو دهنده و خوشبو كننده دهان، جزئي از مواد سازنده پمادها و ... اشاره كرد.

براي اولين بار در قرن هجدهم، در فرانسه عطر به صورت مايعي درون بطري هاي شيشه اي تزييني به بازار آمد و شيشه هاي عطر كم كم بين مردم محبوبيت پيدا كردند.

در قرن نوزدهم، انقلاب فرانسه ناخواسته باعث شد تا شور و شوق مردم اين كشور براي استفاده از عطر كم شود. اما بعد از گذشت چند سال مردم مجددآ جرات پيدا كردند كه ميل شديدشان را براي استفاده از كالاهاي لوكس، از جمله عطر ابراز كنند.

از آن زمان تا كنون بوهاي جديد در شيشه هاي مخصوص عطر با طرح ها و بسته بندي هاي متنوع به بازار عرضه مي شود.

كار با عطر يك حرفه قديمي است كه نياز به طبع لطيف و مهارت خاصي دارد. يوناني ها و رومي ها نوشيدني هاي خود را با رز و بنفشه معطر مي كردند. اما در هر حال تقطير سيستماتيك عطرها در قرون وسطي به وسيله دانشمندان مسلمان صورت گرفت. تاجرهاي ونيزي ادويه جات و عطرهاي جمع آوري شده از كاروان هاي آسيايي را به وسيله كشتي ها و وسايل حمل و نقل آن زمان در سرتاسر اروپا پخش مي كردند.

اسانس ها بسيار فرارند و از گل، برگ، ميوه و علف ها و ريشه هاي گياهي به دست آمده و در بيشتر موارد از يك قسمت خاص از گياه به دست مي آيند. به عنوان مثال از گل رز، شكوفه هاي نارنج، هسته بادام، برگ آويشن، پوست دارچين، چوب سندل يا سرو و ميوه جوز هندي مي توان نام برد. اين روغن ها از سرتاسر جهان فراهم مي شوند. چوب سندل كه بسيار گران نيز هست از هندوستان، گل هاي رز از بلغارستان، آفريقاي شمالي و فرانسه و ...، نمونه محصولات حيواني نيز مشك (مشك از غده كوچكي در نزديك آلت تناسلي آهوي مشك زاي نر) و بيدستر (بيدستر از ترشحات حيواني شبيه به خز به دست مي آيد) هستند. از آن جا كه تقاضا براي مصرف عصاره ها روز به روز افزايش مي يابد، براي همين عطرهاي صنعتي به طور روزافزوني جاي عطرهاي طبيعي را مي گيرند.

قبل از اين كه يك عطر الكلي در شيشه بسته بندي و به بازار ارايه شود، بايد مدتي نگهداري شود و اين زمان به خاطر آن است كه اگر چربي و يا نوعي از مواد اوليه در عطر وجود داشته باشد، رسوب داده و جدا شود. اين زمان دو ماه به طول مي انجامد. عطرهاي الكلي بهتر است در ظروف شيشه اي نگهداري شوند و از ورود هوا و نور در آنها جلوگيري شود.

مواد سازنده عطر

هر نوع عطر دست‌كم از سه جزء تشكيل يافته است كه فراريت و وزن ‏مولكولي آنها تا حدي باهم تفاوت دارند.

جزء اول
جزء اول كه تاپ نوت ناميده مي شود، فرارترين ماده و مشخصترين بو را در دارا بوده ‏و در توليد عطر كاربرد دارد.‏

جزء دوم
جز دوم كه ميدل نوت ناميده مي شود، كمتر فرار است و عموما عصاره يك ‏گل (بنفشه ، ياس و غيره) است.‏

جزء سوم
آخرين جزء يا اندنوت، كمترين فراريت را دارد و معمولا يك رزين يا پليمر مومي ‏است.‏

سيوتون، اصلي‌ترين سازنده عطر
بيشتر عطرها اجزاي بسياري دارند و از لحاظ شيميايي غالبا مخلوطهاي ‏كمپلكس هستند. با پيشرفت تجزيه مواد عطر طبيعي ، مصرف تركيبات آلي ‏سنتزي خالص كه بوي آنها همانند بوي عطر خاصي مي‌باشد، بسيار ‏معمول شده است. نمونه آن سيوتون ، يك كتون حلقوي است كه از سيويت ‏بدست مي‌آيد. سيويت ، ماده‌اي است كه از غده‌هاي گربه سيويت ترشح ‏مي‌شود.

گربه سيويت، حيواني شبيه به گربه است كه در اتيوپي و افريقاي ‏مركزي يافت مي‌شود.‏ سيوتون در عطر سازي ارزش بسيار دارد. امروزه سيوتون بصورت سنتزي ‏موجود است. براي سنتز سيوتون ، نخست 8 ، هگزادكان ـ1 ، 16، دي ‏كربوكسيليك اسيد تهيه مي‌كنند و سپس آنرا بصورت حلقه در مي‌آورند. يون توريم (Th+4) كاتاليزور بسته شدن اين حلقه است.

سيويت، مانند مشك، مجموعه‌اي از مواد جاذب جنسي است. اين مواد ‏جاذب جنسي در عطرهاي موثر با زيركي بوسيله بوهاي گل و گياهي ‏پوشانده مي‌شوند. جاذبه اوليه از بوي خوش حاصل مي‌شود. اما اثر ‏اساسي ناشي از سيويتون يا مشك است.‏

ساير تركيبات عطر

تركيبات ديگري كه در عطرها بكار مي‌روند، شامل الكلها و استرهايي با وزن ‏مولكولي زيادند. يك نمونه ، ژرانيول (با نقطه جوش‎‎‏ 230 درجه سانتي‌گراد) يك جزء اصلي از ‏روغن ژرانيوم (شمعداني معطر) تركيه‌اي است.‏ استرهاي اين الكل ، براي ساختن ماده معطر سنتزي كه بوي رز دارد، در ‏عطرسازي بكار مي‌رود. مثلا استري كه از واكنش ميان ژرانيول و اسيد فرميك تشكيل مي‌شود، بوي رز دارد.‏

عطرها نوعا 10% تا 25% اسانس عطر و 75% تا 80% الكل و يك ثابت ‏كننده براي نگه داشتن روغن‌هاي اسانسي دارد. عطرها به بيشتر مواد ‏آرايشي افزوده مي‌شوند تا محصول بدست آمده بوي مطلوب داشته باشند؛ ‏اين مواد بوهاي طبيعي و ديگر اجزايي مانند مواد جاذب جنسي را مي‌‏پوشانند. آنها بعلت داشتن الكل ، خاصيت ضدعفوني و باكتري‌كشي ‏ملايمي دارند.‏

نكاتي در ارتباط با عطر و استفاده از آن

فرق بين عطر، ادو پرفوم، ادو توالت و ادو كلن در چيست؟

فرق اين محصولات تنها در ميزان غلظت عصاره روغني سازنده بوهاي مختلف است. بديهي است هر قدر غلظت عصاره روغني در يك بو بيشتر باشد، ماندگاري اش بيشتر خواهد بود.

غليظ ترين عصاره، عطر يا perfume نام دارد با غلظتي بين 40-15% خالصترين و ماندگارترين بوهاست و در عين حال گرانترين نوع عطر است.

و بعد از آن به ترتيب، Eau de Perfume با غلظتي در حدود 15-7% رايج ترين نوع عطر است كه ماندگاري مناسبي دارد و به گراني عطر هم نيست.
ادو توالت (Eau de Toilette) در حدود 6-1% غلظت داشته بوي ملايمي دارد كه ماندگاري زيادي هم ندارد و براي تمديد بوي آن بايد چندين بار در طول روز از آن استفاده شود.

و آخر از همه ادوكلن (Eau de Cologne) است كه در واقع همان ادو توالت (Eau de Toilette) است، بويي ملايم دارد و ماندگاري اش نيز همان اندازه است.

در After Shave هاي مخصوص آقايان كمترين مقدار عصاره روغني بكار مي رود به همين دليل دوام بويش از بقيه كم تر است.

چرا بعضي از بوها نسبت به بقيه ماندگاري بيشتري دارند؟

اشخاصي كه پوستي چرب دارند معمولا بوي عطرشان نسبت به افرادي كه پوست خشك دارند، ماندگاري بيشتري دارد. زيرا پوست چرب به طور طبيعي مرطوب است و رطوبت باعث نگهداري و ماندگاري بوي عطر مي شود.

چه كنيم تا بوي عطرمان بيشتر بماند؟

همانطور كه گفته شد ماندگاري بوي عطر بسته به خشك يا چرب بودن پوست، اش در افراد مختلف متفاوت است. در صورت امكان در طول روز، عطر خود را تجديد كنيد.

متخصصين توليد محصولات بهداشتي توصيه مي كنند كه عطر را به پشت گوش ها و گردن خود بزنيد و مقدار كمي را هم بر روي پوست بدنتان استفاده كنيد. با اين كار بوي عطر شما پخش مي شود و سريع از بين نمي رود. يك اسپري كوچك روي موها باعث مي شود بوي عطر شما در تمام روز باقي بماند.

چرا همه عطرها الكل دارند؟

زيرا الكل باعث مي شود بو روي پوستتان نمانده و از پوست شما متصاعد شود. بدون وجود الكل در عطر، شما تنها كسي خواهيد بود كه متوجه مي شويد عطر زده ايد.

فرق بين لوسيون و ژل After Shave چيست؟

لوسيون After Shave پوست را مي سوزاند و به بسته شدن منافذ پوست بعد از اصلاح صورت كمك مي كند اما ژل After Shave تنها خنك كننده و تسكين دهنده پوست صورت است.

چه كنيم كه عطرمان ديرتر فاسد شود ؟

شيشه عطر را در محل خشك، خنك و به دور از پنجره و نور خورشيد نگه داريد؛ زيرا نور خورشيد باعث بروز اختلالاتي در مواد تشكيل دهنده عطر شده و آن را از بين مي برد. به طور كلي براي اينكه شيشه عطر عمر بيشتري داشته باشد، پيشنهاد مي شود آن را هميشه درون جعبه اش نگه داريد.

چرا بوي يك نوع عطر در افراد مختلف متفاوت مي باشد؟

تركيب شيميايي بدن, رژيم غذايي و سن اشخاص بر عطري كه به پوست زده مي شود تاثير مي گذارد. در ضمن, عطر داراي بسياري از روغن هاي اسانس دار مي باشد. برخي از روغن هاي اسانس دار تاثير متفاوتي بر روي پوست اشخاص مي گذارد و احتمال دارد كه برخي از آنها جذب پوست بشود. همين مساله باعث مي شود تا بويي از پوست متصاعد شود و در نتيجه بوي عطر نيز متفاوت شود.

عطر را چگونه استفاده مي كنند؟

در كمال تعجب مشاهده مي كنيم كه بسياري از خانمها نمي دانند كه عطر را به كجاي پوست خودشان بزنند. عطر بايد به نقاطي كه داراي نبض است زده بشود. در حقيقت, نقاط داراي نبض, نقاطي هستند كه فاصله رگها از سطح پوست به كمترين حد خود مي رسد و در همين نقاط, رگهاي خوني حرارت بيشتري از خودشان مي دهند كه به صورت يك پمپ كوچك عطر عمل مي كند و بوي عطر نيز بهتر متصاعد مي شود. نقاط داراي نبض عبارت است از : مچ دست, پشت گوش, پشت زانوي پا و پشت آرنج دست قسمت پائين گلو . در ضمن براي اينكه بوي عطر دوام بيشتري داشته باشد, روي مچ هاي پا نيز زده مي شود كه جريان متصاعد شدن عطر را از پائين به بالا امكان پذير مي سازد.

چرا برخي از عطرها گران قيمت هستند؟

عطرها داراي مقدار معيني از مواد تشكيل دهنده طبيعي گران قيمت هستند. براي ساختن 452 گرم روغن گل محمدي, بيش از يك تن گلبرگ گل استفاده مي شود كه سه تا چهار هزار دلار هزينه در بر دارد. همين مساله درباره بسياري از انواع روغن هاي اسانس دار نيز صادق است.

چه مواردي را بايد در نگهداري عطر رعايت كرد؟

عطر, بايد به دور از حرارت يا سرماي بيش از حد نگهداري بشود. در ضمن, در شيشه عطر بايد محكم بسته شود تا از بخار شدن آن جلوگيري گردد. از قرار دادن عطر براي مدت طولاني در برابر تابش نور خورشيد نيز جلوگيري بشود.

آيا عطر مصارف ديگري بجز استفاده آن روي پوست دارد؟

به هنگام استحمام, ميتوان چند قطره از عطر دلخواه را در آب وان ريخت. در ضمن به هنگام شستشوي لباس هاي زير نيز مي توان چند قطره از عطر دلخواه را به آب شستشو ريخت يا آن را روي گل هاي مصنوعي اسپري كرد.

مواد دافع بو

حدود 2 ميليون غده عرق بر سطح بدن دست اندركار تنظيم دماي بدن ‏هستند. اين غده‌ها با ترشح آب كه تبخير آن اثر خنك كنندگي دارد، دماي بدن ‏را تنظيم مي‌كنند. از اين تبخير ، اجزاي جامدي به جاي مي‌ماند كه عمدتا ‏سديم كلريد و مقادير كمتري پروتئين و ديگر مواد مركب آلي است. ‏بوي بدن بيشتر از آمينها و مواد حاصل از هيدروليز روغنهاي چرب (اسيدهاي ‏چرب ، آكروليين و غيره) است كه از بدن و از رشد باكتريايي در باقيمانده ‏حاصل از غده‌هاي عرق گسيل مي يابند. براي آنكه بدن انسان وظايف خود را ‏به خوبي انجام دهد، عمل تعريق هم امري عادي و هم ضروري است. خود ‏عرق كاملا بي بو است، اما محصولات تجزيه باكتريايي چنين نيستند.‏

انواع مواد دافع بو

مواد دافع بو از سه نوع عمده هستند: يك نوع آنها ، بطور مستقيم تعرق را مي‌خشكاند يا بعنوان مواد ‏منقبض‌كننده عمل مي‌كنند. نوع ديگر آنها كه بو دارند و بوي عرق را مي‌پوشانند.

نوع سوم آنها كه تركيبات بودار را با واكنش شيميايي برطرف مي‌كنند. از جمله موادي كه بعنوان قابض عمل مي‌كنند، آلومينيم سولفات ‏آبپوشيده ، كلريد آلومينيم آبپوشيده (‏O‏2‏H‏6 . 3‏AlCl‏) ، آلومينيم كلروهيدرات ( در ‏واقع آلومينيم هيدروكسي كلريد ) و الكلها هستند. ‏

مواد بي‌بو كننده

از جمله مواد مركبي كه بعنوان عوامل بي‌بو كننده عمل مي‌كنند، روي ‏پروكسيد، روغن‌هاي اسانسي و عطرها و انواعي از مواد ضد عفوني كننده ‏ملايم هستند. روي پروكسيد، مواد مركب بودار را با اكسيد كردن آمين‌ها و ‏تركيبات اسيدهاي چرب بر طرف مي‌كند. روغن‌هاي اسانسي، عطرها يا ‏بوها را جذب مي‌كنند يا آنها را مي‌پوشانند و ضدعفوني كننده‌ها معمولا ‏عوامل اكسيد كننده يا كاهنده‌اي هستند كه باكتريهاي ايجاد كننده‌ بو را ‏مي‌كشند.‏

عطر درماني چيست؟

روش مستقيم-

تحريك كننده هاي اعصاب بويايي در واقع بوهايي هستند كه كه مي توانند از طريق دستگاه عصبي سبب تحريك شدن و در نتيجه فعال شدن غدد درون ريز شوند كه اين عمل باعث مي شود كه پيك هاي شيميايي-عصبي مانند آذرنالين و ايندورفين و... كه نقش زيادي در تنظيم تعادل بدن دارند ساخته شوند و در نتيجه تعادل در بدن ما ايجاد مي شود و عدم تعادل ها از بين مي رود

روش غير مستقيم-

با استنشاق يك بو مركز حافظه ي بويايي فرد فعال شده . در اين قسمت هربو، همراه با حس ما نسبت به آن بو ذخيره شده (اغلب حالتي كه اولين بار با احساس يك عطر به ما دست داده) . وجود چنين مركزي در مغز سبب مي شود كه يك بو به نظر ما خوب و ديگري بد باشد.

بعد از فعال شدن اين بخش و به دنبال آن، دستگاه ليمبيك پيك هاي شيميايي آزاد مي كند و شما احساسي را پيدا مي كنيد كه اولين بار با رتماس با اين بو پيدا كرده بوديد و در نتيجه ما احساس خوب و يا بد خواهيم داشت و اگر ما براي درمان از مواد معطري استفاده كنيم كه حالتي خوب در بيمار ايجاد كند مي تواند سبب درمان شود. به طور كلي اين درمان روانشناسي و درمان فيزيكي را تواما دارد و با كمك به بدن و ذهن به درمان بيماران كمك مي كند.

چگونه از اين روش استفاده مي شود؟

به اين روش، بهبود با لذت نيز مي توان گفت. زمان خاصي براي استفاده از اين درمان بيان نشده و عطرهاي مورد استفاده را ميتوان به صورت اسپري در محيط زندگي فرد بيمار پخش كرد.
 
براي مثال چند عطر و موارد استفاده آن را معرفي مي كنيم:

اسانس رز:

اين اسانس يكي از اسانس هايي است كه به سختي بدست مي آيد زيرا كه به طور مثال 6 تن گلبرگ رز تنها 1 كيلوگرم اسانس يا روغن معطر مي دهد. با الكل يا حلال ها، عصاره گيري مي شود واين روش دو مزيت دارد يكي اينكه روش ارزاني است و دوما اينكه به بوي گلبرگ تازه نزديك تر خواهد بود.
 
از بوي رز در روان درماني ها استفاده مي شود زيرا كه حس هارموني و امنيت در بدنمان ايجاد مي كند و به ما كمك مي كند تا به غرورمان مسلط شويم. انرژي دوست داشتن در فكر و فعاليت هايمان ايجاد مي كند و در كل به قلب ما انرژي تازه مي بخشد.

از سقط جنين ها جلوگيري مي كند، گرفتگي هاي عضلات و خونريزي ها را متوقف مي كند، مشكلات قائدگي و يائسگي را حل مي كند و بهترين حمابت كننده ي رواني در دوران حاملگي است كه بسيار بهتر از حمابت كننده هاي فيزيكي عمل مي كند.

اسانس ليمو ترش:

اسانس وانيل:

اين اسانس از دانه هاي گياهي كه در ماداگاسكار و اندونزي رشد مي كند گرفته مي شود خاصيت درماني براي پوست دارد به همين دليل در ساخت وسايل آرايشي از آن استفاده مي شود.

از نظرروانشناسي داروي ضد افسردگي است زيراكه با بوييدن عطرآن احساس آرامش در افراد ايجادمي شود.

همچنين از نظر فيزيكي نيز فوايدي را به همراه دارد كه مي تواناز آنها خاصيت ضد درد بودن را نام برد .

بررسيها نشان مي دهد، بوييدن رايحه درخت سدر، گل رز، ياسمن و چوب صندل براي رفع پرخاشگري و ستيزه جويي مناسب است.

انواع مختلف رايحه درماني به شرح زير است:

كمك به افزايش حافظه: انواع مركبات، ريحان، نعناع، پونه وحشي، فلفل قرمز و چوب سر

درمان سردرد: بابونه رومي، انوع اسطوخودوس و رز

رفع اختلالات خلق و خوي: ريحان، شمعداني، گل طاووسي، ياسمن، كاكائو، بابونه رومي، نرگس، انواع رز و اسطوخودوس

رفع استرس و اضطراب: پونه كوهي، انواع بابونه، چوب رز، درخت سدر، دارچين، چوب صندل، ياسمن، لانگ اي لانگ و عطر بركاموت

ضعف مديريتي و عدم توانايي در انجام كارها: پونه، رزماري، بادرنجبويه، انواع نعناع و زنجبيل

درمان كمرويي: روغن ياس، بهارنارنج و مرزنگوش

شك و ترديد: ليمو، گريپ فروت، انواع نعناع و چوب سرو

رفع استرس و كابوس شبانه: بابونه رومي، اسطوخودوس، انواع رز، چوب صندل و بهارنارنج

درمان وسواس: بابونه رومي، بهارنارنج و زنبق

كاهش علايم افسردگي: بابونه رومي، ريحان، شمعداني، گريپ فروت، انواع اسطوخودوس، مليسا و بهارنارنج

كاهش حواس پرتي: عطر ليمو، ريحان و مليسا

رفع افسردگي پس از زايمان: رز، چوب صندل و بهارنارنج

چه عطري براي چه فصلي مناسب است؟

در ميان رايحه ها بيش از هر چيز رايحه پرتقال، بهارنارنج، درخت كاج، چوب صندل و نعناع به دليل خنك بودن، حس تازگي به به انسان منتقل مي كنند و براي تابستان پيشنهاد مي شود.

با اينكه بر روي شيشه عطر و ادوكلنها هيچ اثري از نوع تركيبات معطر آن ديده نمي شود، ولي شناسايي ويژگيهاي روغنهاي معطر كمك بزرگي به خريد عطر متناسب با سليقه فرد مي كند. به نظر مي رسد اين موضوع براي آنان كه هنوز نمي دانند چه عطري مناسب دوستان و اطرافيانشان است، بسيار جالب باشد.

رز: به طور كلي افرادي كه اين رايحه را مي پسندند، بسيار عاشق پيشه بوده و از حس زنانگي بالايي برخوردارند.

زنبق: رايحه اي جادو كننده كه نماد پاكدامني و عفاف است. افرادي كه رايحه زنبق را مي پسندند، افرادي جرأتمند محسوب مي شوند.

ياسمن: بوي ياسمن مناسب افرادي است كه از اعتماد به نفس بالا برخوردارند و البته بر عكس علاقه مندان به «رز» كه بيشتر تمايل به احساسات زنانه را از خود نشان مي دهند، دوستداران رايحه ياسمن تمايلات مردانه دارند و اين را از نحوه آرايش مو، لباس پوشيدن و طرز گفتارشان مي توان فهميد. حتم داشته باشيد بيشتر آدمهاي با اراده عطري با رايحه ياسمن را انتخاب مي ك